Татар халкы борынгы заманнардан ук күпләп кош-корт асраган. Алар арасында каз аерым урын алып тора. Каз итеннән бәлеш, өчпочмак һәм башка төрле милли ризыкларны татар хатын-кызлары оста пешерә. Алай да иң тәмлесе — каклаган каз. Баулының “Ак калфак” татар хатын-кызлары оешмасы рәисе Римма Яруллина безгә каз тозлау, каклау буенча осталык дәресе күрсәтте.
Каз түшкәсен тозларга өч кап эре аш тозы, 9 %лы аш серкәсе, төрү өчен кәгазь, бәйләп куярга уртача калынлыктагы җеп кирәк.
— Чиста, шома итеп йолкынган каз түшкәсенең як-якларын тоз белән яхшылап уабыз, канат төпләренә, муен эченә аеруча игътибар бирергә кирәк, алар күгәрмәслек булсын, анда тозны аеруча күп сылыйбыз. Аннары казның эченә сыйган кадәр тоз тутырабыз. Башта шулай ук эчке яктан тоз ышкырга кирәк, кабырга араларына да керерлек булсын, — дип аңлатты Римма Яруллина. — Аннан соң канат астындагы тозы коелмасын өчен, канатларын гәүдәсенә җыеп, бәйләп куябыз. Эченнән дә тозы коелмасын өчен, сак кына тотып, энә белән каз тиресен тегәбез. Аны агач таякчыклар белән дә беркетергә мөмкин, тик мин борынгыча, әбиләр, әниләр өйрәткәнчә тегәм. Алай пөхтә була.
Аннан Римма ханым казны аш серкәсе белән чылатылган чиста тукымага төрде.
— Мондый тукыма белән төргәндә, каз бозылмый, — ди хуҗабикә. — Аннары кәгазь капчыкка салабыз яки азык кәгазенә төрәбез. Уртача калынлыктагы җеп белән берничә җиреннән кысып бәйлибез.
Болай итеп тозлаган каз биш-алты айда өлгерә. Кәгазен сүтеп, тозларын сыпырып төшерәсе һәм бераз чәй содасы кушылган су белән юып аласы.
— Аннан бөҗәкләр тимәслек урынга кояшка эләләр, — ди Римма ханым. — Мин кояшка түгел, мунчаны ягып өлгерткәч, кызу таш өстенә эләм. Мае таммасын өчен, астына савыт куям. Бер-ике тапкыр шулай киптергәч, каклаган каз әзер. Бик тәмле була!
Индира СӘЙФУЛЛИНА.
— Чиста, шома итеп йолкынган каз түшкәсенең як-якларын тоз белән яхшылап уабыз, канат төпләренә, муен эченә аеруча игътибар бирергә кирәк, алар күгәрмәслек булсын, анда тозны аеруча күп сылыйбыз. Аннары казның эченә сыйган кадәр тоз тутырабыз. Башта шулай ук эчке яктан тоз ышкырга кирәк, кабырга араларына да керерлек булсын, — дип аңлатты Римма Яруллина. — Аннан соң канат астындагы тозы коелмасын өчен, канатларын гәүдәсенә җыеп, бәйләп куябыз. Эченнән дә тозы коелмасын өчен, сак кына тотып, энә белән каз тиресен тегәбез. Аны агач таякчыклар белән дә беркетергә мөмкин, тик мин борынгыча, әбиләр, әниләр өйрәткәнчә тегәм. Алай пөхтә була.
Аннан Римма ханым казны аш серкәсе белән чылатылган чиста тукымага төрде.
— Мондый тукыма белән төргәндә, каз бозылмый, — ди хуҗабикә. — Аннары кәгазь капчыкка салабыз яки азык кәгазенә төрәбез. Уртача калынлыктагы җеп белән берничә җиреннән кысып бәйлибез.
Болай итеп тозлаган каз биш-алты айда өлгерә. Кәгазен сүтеп, тозларын сыпырып төшерәсе һәм бераз чәй содасы кушылган су белән юып аласы.
— Аннан бөҗәкләр тимәслек урынга кояшка эләләр, — ди Римма ханым. — Мин кояшка түгел, мунчаны ягып өлгерткәч, кызу таш өстенә эләм. Мае таммасын өчен, астына савыт куям. Бер-ике тапкыр шулай киптергәч, каклаган каз әзер. Бик тәмле була!
Индира СӘЙФУЛЛИНА.
