Татарстанда бердәнбер шәхси экзотариум Алабугада урнашкан. Хуҗасы — күпләргә таныш блогер, зоопсихолог Дионис Король. Ул инде 4 ел еланнар үрчетә. Анда сөйрәлүчеләрнең 10 төре бар.
— Кечкенә вакытта еланнар турында фильм караган идем. Шул чакта: “Их, үскәч, мин дә асрар идем”, — дидем. Мәктәптә укыганда биология укытучысын еланнар хакында сорашып аптыратканымны да хәтерлим, — дип искә ала Дионис.
Егет теләгенә ирешкән. Бүген аның коллекциясендә нинди генә елан юк. Иң озыны 5 метрдан артыграк. Авырлыгы — 40 килограмм тирәсе. Иң кыскасы — 50-70 сантиметрлы “полоз” төре.
— “Королевский” питон да үзенчәлекле. Ул сигез айга кадәр ашамыйча тора ала. Аны асраучылар, авырыймы икән әллә, дип кайчак куркып та кала. Шулай ук “гондурас” еланнары да бар миндә, алар берсе дә агулы түгел, — ди Дионис.
Еланнар асрауның шунысы җайлы, бик кечкенә булмаса, ике атнага бер ашатсаң да җитә. Еланнар террариумда тора. Аларны ай саен суда коендыралар. Еланнар туңдырылган тавык, тычкан ашый, кайберләре бака, йомырка белән туклана, шунысы кызык — ризыкны тоташ килеш, чәйнәмичә генә йоталар икән. Йомышларын атнага бер тапкыр үтиләр. Прививкалар салдырасы юк. Иң мөһиме — салкын тимәсен. Шуңа да гел температура режимын сакларга кирәк.
— Еланнар җылы ярата. Йә махсус ковер, йә ут ярдәмендә аларга уңайлы шартлар тудырабыз. Эчәргә су һәрчак алларында, — ди Дионис.
Хатыны баштарак еланнан курка торган булган. Хәзер үзе дә иренә ярдәм итә. Ике кызлары да экзотик хайваннар белән кызыксына.
— Еланнар төрле була. Безнең яктагылар кыш буе йоклый. Тропик илләрдә исә алай түгел. Үрчүгә килгәндә, кайбер төр еланнар ел саен 26 шар йомырка салырга мөмкин. Ә кайберләре, 8 ай йөрткәннән соң, 10 лап тере елан баласы тудыра. Аларны сатабыз. Бер елан баласы 2500-3000 сум тора. Мәскәү, Санкт-Петербург кебек шәһәрләрдә елан сатып кәсеп итүчеләр дә очрый. Табигатьтә еланнар 5 ел тирәсе яшәсә, террариумда гомерләре 25 яшькә дә җитәргә мөмкин, — ди Дионис.
Сөйрәлүчеләрдән тыш экзотариумда кәлтә еланнар, Африка керпесе, тутый кошлар, этләр, Чили тиеннәре һәм башка экзотик хайваннар бар. Бирегә төрле районнардан олысы, кечесе килә икән. Еланнар белән фотосессияләр оештыручылар да җитәрлек.
— Еланнар спиртлы эчемлек һәм хушбуй исен яратмый. Шулай ук ялтыраган, очлы нәрсәләрне дә өнәп бетермиләр. Шуңа да еланнар усалланмасын өчен, фотога төшүчеләрне бу хакта алдан кисәтәбез, — ди Дионис.
— Нигә хатын-кызны елан белән чагыштыралар икән? — дип кызыксынам.
— Кайчакта хатын-кызлар да елан кебек агулы, агрессив, усал булгангадыр инде. Бу шаярып әйтелә торган сүз бит. Үземнең хатыныма бер дә елан дигәнем юк. Югыйсә еланнар гүзәл затлар кебек җылы, ягымлы булганны ярата. Үзең тыныч булсаң, еланнар да сабыр. Алар куркыныч туганда гына усалланырга мөмкин. Шуңа да урманда күрсәгез, таяк ташламагыз, куркытмагыз, таптамагыз. Үз юлы белән китәргә мөмкинлек бирегез, — ди Дионис.
Киләчәктә ул агулы елан — “комодский куфия” алырга хыяллана.
— Бу — дөньядагы иң матур еланнарның берсе. Зәңгәр төстә. Гомумән, агулы еланнарның холыклары башка, алар үзенчәлекле бизәкләре белән дә аерылып тора, — ди Дионис.
Эльвира МОЗАФФАРОВА.
