Соңгы елларда электромобильләр саны арта. Татарстанда алар 300 ләп исәпләнә. Мондый төр транспортның уңай һәм кимчелекле яклары турында электромобиль йөртүче Рөстәм ГАЛИМҖАНОВ белән сөйләштек. Ул электромобильләр өчен инфраструктураны үстерү “Рестарт” автоном оешмасын да җитәкли.
— Рөстәм, машинаң белән таныштыр әле?
— “Тесла Модель 3” машинасында бер елдан артык йөрим. Аны Америкадан кайтарттым. Бездә электромобильләр сатып алганда киң таралган схема: чит илдә юл һәлакәтендә булган электромобильләрне Белоруссия таможнясы аша алып чыгарга мөмкин. Сатып алу, документ эшләре, электрон ПТС, дәүләт пошлиналарын да түләү җайлаштырылган. Аннары ЮХИДИгә барып, машинаны теркисе генә. Минем “Тесла”ның двигателе 262 ат көчле, арткы приводлы. Авырлыгы — 1,8 тонна. Уңайлыклар тудырылган, җитез машина. 5 секунд эчендә 100 км га кадәр тизлек җыя. Батареясе 75 кВт лы, уртача 400 чакрымга җитә.
— Электр белән эшли торган машина йөртүчеләр, гадәттә, нинди проблемалар белән очраша?
— Төп кыенлык — электромобильләр өчен сервислар юк. Вак-төяк деталь кирәк булса, аны заказ белән кайтартырга, аннары интернеттан өйрәнеп, үзең алыштырырга туры килә. Дөрес, бу машиналар чагыштырмача сирәк ватыла. Чөнки алар гади, двигательгә май саласы юк, салон фильтрын алыштырсаң җитә.
— Машинага зарядка җыюда кыенлык юкмы?
— Электромобиль сатып алганчы, беренче чиратта зарядка урынын кайгыртырга кирәк. Хәзер Татарстанда алар 50 дән артык. Һәр сәүдә үзәгендә диярлек, кайбер туклану урыннарында, торак комплексларда мондый җайланмалар бар. Алар бушлай хезмәт күрсәтә. Мин ишегалдындагы парковка урынында, эштә зарядка җыю җайланмалары булдырдым. Моның тәртибе бар. Идарәче компаниядән рөхсәт алырга, “Казан электр челтәре” белән килешү төзергә кирәк. Бу мәсьәләдә “Рестарт” оешмасы ярдәм итәргә әзер.
— Электр бензинга караганда арзанракмы?
— Электромобильдә йөрү бензин белән эшли торган машинага караганда ун тапкыр арзанракка чыга.
Бер кВт якынча 3 сум дип алсак, 400 чакрым араны узар өчен электромобильдә 225 сумлык зарядка кирәк, ә шундый ук ат көчле, бензин белән йөри торган машинада 400 км га 2000 сумлык бензин китә. Зарядка җайланмаларының күбесеннән бушлай файдаланып була.
— Татарстанда электромобильләр сатыламы?
— Казанда “Джак” Кытай электромобильләре салоны бар. Анда уртача бәя —
2 млн. 500 мең сум. Башка салоннарда әлегә премиум класслыларын (“Порше Тайкан”, “Ауди е-трон”, “Ягуар Ай-Пэйс”) гына очратырга мөмкин. Алар 6-12 млн. сум тора. Республика урамнарында йөри торган электромобильләрнең 99 %ы — чит илдән кайтартылган тотылган машиналар. Иң популяры — руле уң якта булган япон автомобиле “Ниссан Лиф”. Зарядкасы, гадәттә, 100 чакрымга җитә. Бәясе — 500-600 мең сум тирәсе.
Дөрес, бу машина күбрәк шәһәр өчен. Ерак сәфәргә чыгарга уйласаң, зарядка җитмәве бар. Андый очракта бензин белән йөри торган автомобиль кулланабыз.
Эльвира МОЗАФФАРОВА.
