Яшел Үзәндә яшәүче Марат Мөстәкыймов Апас районы Олы Бакырчы авылындагы туып-үскән йортында СССР чорына багышланган музей оештырган. Ул бу эшкә тарихны барлап, буыннан буынга күчерү, балаларына, оныкларына олы мирас калдыру уе белән алынган. Иске сарайны төзекләндереп, аның бер бүлмәсен махсус музейга әверелдергән. Экспонатларны исә дистә ел дәвамында туплаган.
Бу эшкә тәңкәләр, значоклар белән кызыксынуы этәргеч ясаган.
— Балачак, яшьлек еллары артта калган саен, күңел үткәннәрне сагына икән. Мин СССР чорында үстем. Шуңа күрә ул вакыттагы һәр әйбер күңелгә якын. Иске-москының берсен дә ташламыйм. Чүпкә ташланганнарын да алып кайтам әле. Дуслар, туганнарым да китерә. Җыя-җыя фатирымның балконы тулды. Шуннан соң авылдагы төп йортка күчердем. Шактый җыелгач, аерым бүлмә булдыру уе туды, — ди Марат Мөстәкыймов.
Шәхси музейның бер почмагына СССР чорында кулланышта булган көнкүреш җиһазлары, савыт-саба, сувенирлар, йозаклар, тегү машиналары, герле-күкеле сәгатьләр, үтүкләр, чүлмәкләр, үлчәүләр, картиналар тезеп куелган. Өстәлдәге басма матбугат — газета-журналлар 1980-1990 елларда дөнья күргән. Экспонатлар турында кыскача белешмә дә булдырылган.
Самавырларга аерым игътибар биргән ул. Биредә аларның ниндие генә юк. Иң кадерлесе — йорт хуҗаларын озак вакыт тәмле чәйләре белән сыйлаган тарихый самавыр.
— Бу самавыр — бала чагымнан калган иң кадерле ядкәр. Әби-бабам, әти-әнием озак еллар чишмә суын салып чәй кайнаттылар. Аңа карыйм да, өстәл янына тезелешеп утырып, бергәләп чәй эчкән мизгелләр күз алдыма килә, — ди Марат.
СССР чорындагы тәңкәләр аерым бер почмакта урын алган. Аларны 1961 елдан башлап 1991 елга кадәр еллап урнаштырган. Марат борынгы заман җиһазларына да игътибар бирә. Биредә өсте каплаулы, ике көпчәкле, агачтан ясалган бәләкәй бала арбасы да бар.
— Аны Аюкөйдергән авылыннан китерделәр. Бер тәгәрмәче юк иде, үзем табып куйдым, — дип таныштырды музей җитәкчесе.
Тиздән музейда октябрят, пионер һәм комсомол почмагы булачак. Хәзерге көндә Марат истәлекләрне туплау белән мәшгуль. Киләчәктә музейны тагын да зурайтып, йорт каршында аерым бина булдыру нияте белән яна ул. Уйларын әнисе Ләбибә апа, тормыш иптәше Ләйсән һәм туганнан туган абыйсы Ринат та хуплый.
— Марат сабый чагыннан ук бик актив, максатчан булды. Гармунда да уйнарга өйрәнде, — ди әнисе.
Марат озак еллар шахтада хезмәт куеп, туган якларына кайтып төпләнгән. Гаиләсе белән Яшел Үзәндә яши. Атна саен диярлек туган авылына кайта. Кайткан саен яңа экспонатлар өсти, музейны баета бара.
Ләйлә ШИҺАБИЕВА.
