Быел кар аз кебек тоелса да, язгы ташу үзенекен итте. Бигрәк тә елга буенда урнашкан авылларны су басты. Яшел Үзән районының Татар Танае авылында да бүген хәлләр мөшкел. Гөбнә елгасы күтәрелеп, кайбер хуҗалыкларга су кергән. Авылның кайбер урамнары суда утыра. Көймәләр дә хәрәкәткә чыккан.
— Язгы ташу вакытында ел саен шул хәл. Без моңа күндек, зарланмыйбыз, — ди Фәүзия апа. Гадәттә, йортларының арткы ягын су “ашый” икән. Мунчалары, идән аслары суда кала.
— Язгы ташуга алдан әзерләнәбез. Идән астында бер банка калдырмыйбыз. Бәрәңгене чыгардык. Игенне су керми торган гаражга ташыйбыз. Сарыкларны янәшәдәге буш йортка күчереп тордык. Сыерыбыз гына бозауламасын дип куркабыз. Шөкер, су кими башлады, — ди Фәүзия апа. Быелгы язгы ташу болай көчле булыр дип көтмәгән алар. Тик кыш көне яуган яңгырлар, кисәк җылыту эзсез узмаган, күрәсең.
— Ниһаять, башкалар белән беррәттән бакча эшләрен эшләрбез дигән идек. Алайса, кеше бәрәңге сызганда, без утыртабыз гына әле. Хәер, бәрәңгесез калганыбыз юк, шөкер. Су керә дә чыгып китә ул, иң мөһиме — ут-күздән Алла сакласын, — ди әңгәмәдәшем.
Күршедә яшәүче Асия апа белән Рәшит абый Габдерәхимовларның ишегалдында озын кунычлы резин итекләрсез йөрерлек түгел.
— Былтыргы кебек үк булмаса да, быел да безгә су керде. Мунчада су ләүкәнең яртысына кадәр җитте. Өй идәненә чыгарга 20 сантиметр калган. Яңгыр яумасын дип телибез. Елга ярларыннан ташып, идән өстенә су чыкмасын дибез, — дип сөйли Рәшит абый. Йортларын иминиятләштергәннәр. Әмма иминият акчасы килгән зыянны капларга җитми икән. Идән астына кергән су көз көне дә тулысынча кибеп бетми, ди әле.
— Нигез су белән “ашала”, яргалана. Иминият акчасы 10 мең сум тирәсе. Ул акчага әллә ни эшләп булмый шул, — ди Рәшит абый.
Татар Танае авылын үз эченә алган Мамадыш-Әкил авыл җирлеге башлыгы Фәнис Мирхатуллин әйтүенчә, ташу аркасында 5 хуҗалыкка зыян килгән. Кайбер корылмаларга, идән асларына су кергән.
— Бюджеттан 97 миллион сумнан артык акча бүлеп бирелде. Аңа 5 метр биеклектә авыл тирәли дамба төзү күздә тотыла. Эш башланды. Су басу аркасында гына туктап торды. Ул дамба авылны саклар дип өметләнәбез, — ди Фәнис Мирхатуллин.
Гөбнә елгасы буенда урнашкан Татар Наратлысы авылын да элек су баса торган булган.
— 2013 елны дамба төзелгәннән соң, бу проблема хәл ителде. Шулай да елгадагы су күләмен даими күзәтәбез, — диде авыл җирлеге башлыгы Гөлнара Семахина. Татар Танае авылы тирәсендә салыначак дамбаның да файдасы булыр дип өметләник.
Балтач районында Шушма елгасы ярларыннан ташыган. Су 20 хуҗалык ишегалдына кергән, райондагы Сабантуй паркына кадәр күтәрелгән. Мондый көчле язгы ташуның соңгы 5-6 елда күзәтелгәне юк иде, ди балтачлылар.
— Су басу беренче чиратта мал-туарга, умарталарга куркыныч тудыра. 14 умартамның 10 сы гына исән калды, кызганыч, бал кортларым суда үлде, — ди Балтач районында яшәүче Мөдәрис абый.
Питрәч районының Көек авылында исә машина юлы елгага әйләнгән. Блогер Люция Алеева, елдагыча купальнигын киеп, видео төшереп, социаль челтәрләргә куйган. “Көек диңгезенә рәхим итегез”, — дигән ул. Арча, Әлки, Апас, Кайбыч, Саба районнарында да елгаларга якын урнашкан авыл халкы бу көннәрдә кыл өстендә яши. Татарстанның Гадәттән тыш хәлләр министрлыгы әйтүенчә, республикада язгы ташу вакытында 220 торак пунктка су басу куркынычы яный. Шуңа да чарасын алдан күрергә тырышалар. Халыкны эвакуацияләү урыннары әзерләнгән.
Эльвира МОЗАФФАРОВА.
