Таволга (лабазник) үләне турында яза алмассызмы? Бездә үсә ул, чәчәге бик хуш исле, җиләк җыйганда күргән идек.
Галия апагыз, Минзәлә.
Карама яфраклы тубылгы (таволга вязолистный, лабазник) — безнең якларда еш очрый торган дару үсемлеге. Ул халык медицинасында күптәннән кулланыла, үләнчеләр арасында: “Тубылгы 40 чирне дәвалый”, — дигән әйтем дә йөри.
Тубылгы шактый озак: июньнән август башына кадәр чәчәк ата, нәкъ шул вакытта азрак яфракларын кертеп җыялар. Кызу көнне үсемлек хуш исен тарата, аның тирәсендә бал кортлары, шөпшәләр гөжләп тора, ул күбәләкләр, башка бөҗәкләрне җәлеп итә, ни гаҗәп: бу үсемлекне озынборыннар әйләнеп уза.
Чәчәк аткан чакта җыеп киптереп, төнәтмәсен ясап, мунчада ташка салу өчен куллана аласыз. Төнәтмәсе белән чәчне чайкарга була. Ул чәчне ныгыта, тире авыруларына дәва.
Тубылгы үләне ревматизм, баш авыртудан булыша, бәвелне куа. Ул табигый аспирин булып санала. Тубылгының киптерелгәнен даруханәләрдән дә таба аласыз. Табиблар аны ашказаны һәм эчәк ялкынсыну чирләре, подагра, диарея, дизентерия, гельминтоздан кулланырга киңәш итә. Төнәтмәсе тире авырулары, геморройдан компресс ясау өчен дә файдалы.
Чәчәкләрен чәйгә кушарга була. Җәен яшь яфракларын салатка салып ашарга ярый. Каты пешкән йомырканы турарга, шуңа вакланган тубылгы яфрагы, укроп, петрушка кебек яшел тәмләткечләр кушарга, үсемлек мае өстәп болгатырга. Файдалы салат әзер.
ТУБЫЛГЫ ҮЛӘНЕ РЕЦЕПТЛАРЫ
Подагра һәм ревматизмнан төнәтмә
1 чәй кашыгы киптерелгән тубылгы чәчәкләренә 250 мл кайнар су коярга һәм 10 минут төнәтергә. Сөзәргә һәм икегә бүлеп, көнгә ике тапкыр эчәргә була.
Тынычландыра торган чәй
Төнлә йоклый алмаучылар, күңел тынычлыгы тапмаучылар чәен эчә ала. Моның өчен 1 стакан кайнар суга 1 чәй кашыгы киптереп вакланган тубылгы үләне салып, 5 минут пешерергә һәм чәй кебек эчәргә була.
